La COCHINCHINE kapena Nam Ky

Kumenya: 896

Mph. Prof. Nguyen Manh Hung PhD.

       La Cochinchine or Nam Ky, dera lalikulu la South Vietnam Nam, chinali chimodzi mwazomwe amisala akuFrance amapita pothana nawo kumapeto kwa zaka 19th zana. Mawu ophatikizikawa ali ndi zinthu ziwiri: Cochin or Coco wosankha Chaochi (wakale Vietnam Nam) ndi Chine ochokera ku Zachidziwikire (mzera wina ku China munthawi ya Warring States) akuwonetsa komwe kuli China. Komabe, lingaliro lina limanena kuti dzinali ndi Cochin, msonkho wa Mekong mtsinje (kapena Kohchin kapena Cuu Long), yomwe idawuluka Thuy Chan Lap (Madzi Chenla) ndi komwe anthu a Nam Ky amakhala.

       Mu 15th Zaka zana zapitazo, akatswiri ofufuza zam'madzi aku Europe adayimilira ku Mekong delta kukagula chakudya ndi madzi abwino. Titha kunena kuti Nam Ky anali ngati "Silika Njira"Pamitsinje, yabwino kwambiri pamisika yamadzi. Ofufuzawo achi Europe adachitcha motero Chochi or Cochin kusiyanitsa ndi Cochin ku India.

       Nthawi inayake m'mbiri ya Vietnam Nam, Cochinchine idagwiritsidwa ntchito popanga Dang Trongndipo Tonkin chifukwa Dang Ngoai. Pakadali pano, Vietnam Nam, Laos ndi Cambodia adasankhidwa pansi pa dzina la "Indochina". Mawuwa adadzetsa chisokonezo mmalingaliro ambiri akunja a Far East pomwe adapanga njira yawo yopitilira chifukwa amatanthauza India ndi China. Komanso, akunja amadzifunsa chifukwa chake Viet Nam adagawika magawo awiri: Dang Trong ndi Dang Ngoai ndipo dera lomwe linali pakati pawo, komwe kunali likulu lachifumu, linali kutchedwa Nam. Mu ulamuliro wa French, adatchulidwa mayina Bac Ky, Nam Ky ndi Trung Ky motero.

       ngakhale Nam Ky, dera lomwe likukumana ndi mavuto ambiri azandale, lakhala likutchedwa mosiyana ndi mbiri yakale: Gia Dinh (1779- 1832); Nam Ky (1834-1945); Nam Bo (1945-1948); Nam Phan (1948-1956); Nam Viet or Mien Nam (1956-1975); kapena Phuong Nam dera pakali pano.

       Buku ili La Cochinchine amafotokoza mbiri yakale, zachuma, chikhalidwe ndi zokopa za dziko lalikulu m'chigawo cha Cuu Long kapena lotchedwa Nam Ky Luc Tinh. Kumayambiriro kwa 20th Zaka zana, Nam Ky adakhala koloni ya France ndipo adalamulidwa ndi Governor D. Cognacq. Dzinali limapezeka pachikuto cha buku monga umboni wokhudzana ndi phindu la chikhalidwe cha bukulo lomwe.

        Bukuli limayamba ndi mawu opangidwa ndi Kazembe Wamkulu wa Indochina Alexandre Varenne pa 11th Okutobala 1925 ku St-Gervais. Mwamunayo amawonedwa ndi gawo lomwe panthawiyo linali lanzeru zaku France ngati wandale wokonda zikhalidwe. Mawuwo akuwoneka kuti akuwonetsa zoyipa zakukhudzidwa ndi kuchititsa anthu kuti bukuli lifikirane kwambiri ndi mabungwe andale ku Paris osati ku Vietnam Nam.

        Komabe, bukuli lilibe chilichonse chokhudza wolemba, Marcel Bernanose (1884-1952). Kuchokera pazakale, tapeza kuti anali mkulu, wothandizirana ndi azikhalidwe kwa abwanamkubwa ambiri a Nam Ky ndi Governors General of Indochina, ndipo adasiya ntchito zina zofufuzira ku Indochina.

        Tiyeneranso kutchula Chithunzi Nadal-Saigon, wosaka mbiri yakale ku Indochinese, amene zithunzi zake zidapangitsa bukuli kukhala mbiri yabwino ya Nam Ky.

        La Cochinchine idasindikizidwa koyamba ndi Photo Nadal House ku 1925 ndi chosindikizidwa cha 400 makope owerengeka. Kope lathu lomwe timagwiritsa ntchito paulemu ili ndi manambala 319 ndikuphatikiza 436 zojambula zamkuwa zopangidwa ndi Nyumba yomweyo.

       Ngakhale panali zopinga pazaka zomaliza za 100, bukuli La Cochinchine wakhala akusungidwa ngati memento ku banja la wophunzira Truong Ngoc Tuong kuchokera Cai Lay, Tien Giang. Tsopano yasindikizidwanso ndi Xua & Ayi (Zakale & Zamakono) Magazini ndi Hong Duc Omasulira m'zilankhulo za Chifalansa ndi Chingerezi mumtundu woyambirira, komabe adawonjezeredwa ndi matembenuzidwe aku Vietnamese. Owerenga adzapeza m'mabuku akale a 20th colonia Nam Ky dera.

        Ndi mwayi waukulu kwa ine kuyambitsa bukuli kwa owerenga pempho of Xua & Ayi Magazini.

Assoc. Prof. Nguyen Manh Hung PhD.

ONANI ZAMBIRI:

◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Vi-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Fr-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Sp-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Ru-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Chs-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Cht-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Ar-VersiGoo
◊  La COCHINCHINE kapena Nam Ky - Jp-VersiGoo

(Nthawi zochezera 2,627, maulendo a 1 lero)