Gulu la E DE la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam

Kumenya: 335

   A E DE ali ndi anthu pafupifupi 306,333 omwe amangokhala Dak Lak2, madera akumadzulo a Khanh Hoa3 ndi Phu Yen Madera4. Gulu la E DE limakhala ndi magulu osiyanasiyana am'deralo: Kpa, Adham, Bib, Kutul, etc. M'mbuyomu, amatchedwanso RA-DE ndi DE. Chilankhulo cha E DE ndi cha Malayo-Polynesia5 gulu.

   E DE makamaka imachita kulima pa milpas. The Zamgululi khalani kulima mpunga wamiyala wamba, pogwiritsa ntchito njati kuti mupondere m'minda. Kupatula kulima, E DE imagwiritsanso ntchito zoweta nyama, kusaka nyama, kuwedza ndi kusoka. Pakadali pano khofi amatchuka m'mudzi wa E-DE.

Mtundu wakuda wa indigo ndi mtundu wamtundu wa zovala za E DE zomwe zimakongoletsedwanso ndi zokongola zojambulajambula. Amayi azimayi a DE DE amavala masiketi ndi malonje pomwe amuna amagwiritsa ntchito masiketi ndi malaya. Amakonda kuvala Zodzikongoletsera zasiliva zamkuwa kapena mikanda. Malingana ndi mfundo zakale, E DE idayenera kupaka mano asanu ndi mmodzi akutsogolo. Tsopano, machitidwewa tsopano asiidwa ndi achinyamata a E DE.

   M'magulu a E DE, matriarchy amapambana. Akazi ndiwo ambuye a mabanja awo. Ana amatenga dzina la banja la amayi awo. Ufulu wa cholowa Umasungidwa kwa ana aakazi okha. Atakwatirana, bambo amabwera kudzakhala kunyumba ya mkazi wake. Ngati mkazi wamwalira ndipo palibe aliyense mwa abale ake a mkaziyo yemwe angalowe m'malo mwake, mwamunayo abwerera kwawo ndikukhala ndi alongo ake. Pakumwalira kwake, amamangiriridwa m'manda am'banja la amayi ake.

   A E DE amachita zamatsenga, motero amasunga miyambo yambiri ndikupemphera pamiyambo yopempherera kukolola zochulukirapo, thanzi labwino komanso mwayi wabwino.

   A E DE ali ndi chuma chochulukirapo komanso chosiyana ndi mabuku omwe amasinthidwa pakamwa Kuphatikiza ndi nthano, nthano zopeka za miyambo yodziwika bwino khan (epic) ngati Chiwawa San ndi Damu Kteh Mian. A E DE amakonda kuyimba nyimbo zovina ndi kusewera zida zoimbira. Nyimbo zawo Zoyimbira zimakhala ndi zida za zing'oma za gongs zitolimba zitoliro zoimbira ndi zingwe. Mwa iwo, Dinga nam ndi chida chotchuka kwambiri chomwe chimasankhidwa ndi anthu ambiri.

   A E DE amakhala nyumba zazitali. Banja lolemera komanso lalikulu, limakhalanso nyumba Yaitali. Nyumba zina zimayezedwa mamilimita. Nyumbazi zimapangidwa ndi mitengo kapena nsungwi, ndipo amatseka padenga. M'zaka zaposachedwa, nyumba zambiri zagawika pazinthu zing'onozing'ono ndikuyika matayala ndi malata kapena zitsulo. Nyumba ya E DE imawonetsedwa ndi makoma atatsamira kunjaku, ndi padenga lakutsogolo-pansi lofanana ndi trapezoid. Khomo lolowera lili kumapeto kwa nyumbayo. M'mbuyomu, khomo limayang'ana kumpoto ndipo tsopano msewu. Mkati amagawidwa magawo awiri. Gawo lomwe lili ndi khomo lolowera, lotchedwa Gab, amasungidwa kulandira alendo. Ena onse anayitanitsa Chabwino amakhala kukhitchini ndi zipinda zosiyanasiyana za maanja. Kumapeto kwa nyumbayo kuli bwalo-pansi. Bwalo pakhomo lolowera limatchedwa "pansi alendo”Zomwe zimakonda kucheza ngati banja lili lolemera.

Ede yayitali nyumba yothandizana - Holylandvietnamstudies.com
E DE nyumba yayitali yolumikizana (Gwero: Nyumba Yofalitsa ya VNA)

ONANI ZAMBIRI:
◊  KUKHALA KWA ANTHU AKUFUNA 54 ku Vietnam - Gawo 1.
◊  Gulu la BA NA Community la mitundu yamafuko 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la BO Y Gulu la amitundu 54 a Vietnam.
◊  Gulu la BRAU la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la BRU-VAN KIEU la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CHO RO la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CO HO la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CONG la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CHUT la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CHU RU la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la CHAM la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la DAO la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
◊  Gulu la GIAY la Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga): CONG DONG 54 Dan toc Viet Nam - Phan 1.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi BA NA trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi BO Y trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi BRAU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi BRU-VAN KIEU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi CHO RO trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi CHAM trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi CHU RU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi CHUT trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi CONG trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi DAO trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi GIAY trong Cong dong 54 Dan toc anh ku Vietnam.
Version Mtundu waku Vietnamese (vi-Ndemanga) ndi Web-Voice (Webusayiti):  Nguoi GIA RAI trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
◊ etc.

BAN TU THU
07 / 2020

zolemba:
1 :… Ikusintha…

ZINDIKIRANI:
Chitsime & Zithunzi:  Magulu a Mitundu 54 ku Vietnam, Ofalitsa a Thong Tan, 2008.
◊ Zonse zolembedwa ndi zolemba zazing'ono zakhazikitsidwa ndi Ban Tu Thu - adhanso.biz

(Nthawi zochezera 1,316, maulendo a 1 lero)